Watykan idzie z duchem czasu
Watykan w grudniu 2023 roku złagodził swoje stanowisko w sprawie kremacji. Katolicy mogą teraz umieścić niewielką część skremowanych szczątków swoich zmarłych krewnych w ważnym dla nich miejscu, zamiast w kościele czy na cmentarzu.
Nowe instrukcje, podpisane przez kardynała Victora Manuela Fernandeza i zatwierdzone przez papieża Franciszka, opublikowano siedem lat po wydaniu wytycznych w sprawie kremacji. W tamtym czasie prochy zmarłych należało chować wyłącznie w „miejscu świętym”, takim jak kościół czy cmentarz, a nie trzymać w domu. Prochów zmarłych nie można było nigdzie rozsypywać ani przechowywać jako pamiątkę. Osobom, które złamały ten zakaz, groziła odmowa zorganizowania katolickiego pogrzebu.
Dziś Kościół nie jest już tak radykalny. Stolica Apostolska w dokumencie z 9 grudnia 2023 roku zaleca tylko, aby w kwestii podziału i przechowywania prochów stosować się do prawa narodowego. Jednocześnie Watykan zwraca uwagę, że kremacja nie może łączyć się z niechrześcijańskimi praktykami, takimi jak panteizm, naturalizm czy nihilizm.
Dokument prefekta Dykasterii Nauki Wiary zezwala również na mieszanie prochów kilku osób w jednej urnie. Jest to możliwe, pod warunkiem że wskazano tożsamość każdego zmarłego, „aby pamięć o ich imionach nie została wymazana”.
Watykan stwierdza jednocześnie, że kremacja jest zgodna z nauką Kościoła, gdyż zmartwychwstałe ciało niekoniecznie będzie składać się z tych samych elementów, które miało przed śmiercią. Zmartwychwstanie może nastąpić nawet wtedy, gdy ciało zostało całkowicie zniszczone.
Kościół katolicki nie wspomina o alternatywnych sposobach rozkładania zwłok, takich jak hydroliza alkaliczna czy kompostowanie. Resomacja jest coraz bardziej popularna w Europie Zachodniej i USA. Na początku 2023 roku Komisja Konferencji Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych stwierdziła, że nie spełniają one kryteriów okazywania należnego szacunku ciału i praktykowania wiary w zmartwychwstanie.
Warto dodać, że Kościół katolicki zezwolił na kremację dopiero w 1963 roku i do dziś preferuje tradycyjne pogrzeby. Podobnie jak inne instytucje religijne, Watykan stara się jednak reagować na zmieniające się trendy w chowaniu zmarłych. W Stanach Zjednoczonych w 2023 roku kremacje stanowiły 59 proc. wszystkich pochówków. W Polsce, według Dariusza Dutkiewicza, dyrektora Instytutu Branży Pogrzebowej
i Cmentarnej, w 2022 roku kremacje stanowiły ok. 40 proc. wszystkich pochówków.
Dokument, choć ma znaczenie dla katolików na całym świecie, w Polsce niewiele zmienia. Wciąż obowiązuje ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 31 stycznia 1959 roku, która precyzuje, że groby ziemne i murowane oraz kolumbaria mogą znajdować się tylko na cmentarzach.
Jednocześnie tajemnicą poliszynela jest, że wielu pracowników zakładów pogrzebowych na życzenie rodziny udostępnia niewielkie ilości prochów skremowanej osoby z przeznaczeniem do relikwiarzy. Cóż, prawo sobie, a życie sobie.
